Bebekler her ay fiziksel olarak büyüme gösterirken pedagojik yani duygusal ve ruhsal anlamda da hızla gelişim gösterirler. İlk 6 ayda bebekler desteksiz oturamama, anne sütü dışında bir gıda ile beslenememe, farklı yüzleri yadırgama vb. durumlardan dolayı daima anneyi yanında ister. Ten teması, kalp ritmi ve anne kokusu bebeğe güven vererek huzurlu olmasını sağlar. Bebeklerin temel ihtiyaçlarının karşılanması dışında sarılmaya, güvenli bağ kurmaya ve sevgiye ihtiyacı vardır. Ancak bebeğiniz 1 yaşını doldurduktan sonra ebeveyn olarak davranışlarınızın farklılaşması gerekmektedir. Bu durum olumsuz algılanmamalıdır. Elbette ebeveynler bebeğini her zaman korumalıdır.
Çocuğun davranışlarını sürekli takip eden, yemek yeme gibi temel ihtiyaçlarını şekillendirmeye çalışan anne ve babalar fazla korumacı ebeveynlerdir. Bu tip aileler farkında olmadan çocuğun bağımsız ve kendine yetebilen bir birey olmasında olumsuz etki ederler. Çocuklarının hep yanında olarak olumlu planlar yapan anne babalar farkında olmadan ve istemeden çocuklarda bastırılmış kişiliklerin oluşmasına, özgüven ve sağduyu yoksunluklarına, tek başına problem çözme gibi temel gelişimlerin olumsuz etkilenmesine sebep olabilirler.
Çocuk gelişimi üzerine yapılan araştırmalarda sık sık kullanılan helikopter ebeveyn kavramı; çocuklarıyla aşırı derecede ilgili olan, çocuk odaklı yaşayan, çocukları yerine program yapan ve mükemmeliyetçi olan anne ve baba tutumlarını ifade eder. Sağlıklı bir bebek her ay gelişim gösterir. Ebeveynlerin bu gelişimlere doğru desteği vermesi önemlidir. Gerektiği durumlarda aşırı destek durumunuzu azaltmak gerekir. Örneğin iştahsız bir bebeğin sadece anne sütü aldığı dönemlerde çok uzun süre emzirmek, şırınga ile az miktarda beslenmesine devam ettirmek gibi bir yöntem belirlediniz. Fakat 6.ayda ek gıda devreye girdiğinde artık dik oturabilen bebeğinize bazı besinleri kendi kendine tatmasına izin vermelisiniz. Özellikle gıdaları ayrı ayrı tatmak bebeğinizin neyi sevip neyi sevmediğini fark etmesini sağlayacaktır.
Çocuklar Büyürken Sorumluluk Alması Sağlanmalı
Çocuklar erkenden gündelik işler yapmaya başlarsa, ailenin bir bireyi olmayı ve sorumluluk sahibi olmayı daha kolay öğrenebilir. Aslında çocuklar sorumluluk almaya hazırken çoğu zaman korumacı ebeveyn nedeniyle benmerkezci büyüme olabilmektedir. Her istediği anında yerine getirilen çocuk, 3 yaş sonrası bireysel hareket etmekte zorluk çekebilmektedir. Bu nedenle çocukların oyunlaştırarak gündelik işler yapmasına izin verin ve aşırı tepkilerden kaçının. Çünkü verilen aşırı tepkiler, aferin vb. onaylayıcı sözcükler çocukta ödül algısını oluşturabilmektedir.
Çocuklar mümkün oldukça erken dönemde oyun parklarıyla, akranlarıyla ve farklı ortamlarla tanışmalıdırlar. Sürekli aynı ortam ve kişilerle vakit geçiren çocuklar işletişim kurma becerisini geliştirmekte zorluk çekerler. Helikopter ebeveynlikte, ebeveynlerin aşırı korumacı olması nedeniyle bu gibi sosyal aktiviteler çocuğun düşme veya hasta olma gibi risklerinden dolayı engellenebilmektedir. Ebeveynlerin bu durumlarda çocuklarına sözel olarak destek olması, gerekmedikçe fiziksel destekte bulunmaması gerekmektedir. Bu sayede çocuklar ebeveynlerinden almış oldukları motivasyonla gösterdikleri fiziksel aktiviteler ile bireyselliğini ve özgüvenini kazanacaktır.
Yararlanılan kaynaklar;
- Berger PL, Luckmann T. (2008). Gerçekliğin Sosyal İnşası/ Bir Bilgi Sosyolojisi İncelemesi. İstanbul: Paradigma Yayıncılık, s.70-74
- Özel E, Zelyurt H. (2016). Anne baba eğitiminin aile çocuk ilişkilerine etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 16(36), 9-34.
- Yılmaz H. (2019). İyi ebeveyn, çocuğu için her zaman her şeyi yapan ebeveyn değildir: Algılanan Helikopter Ebeveyn Tutum Ölçeği (AHETÖ) geliştirme çalışması.
