Asit nedir?
Eriyiklerinde hidrojen iyodu bulunan bileşiklerdir. Günümüzdeki anlatımıyla asit, madenler ile yer değiştirebilen, iyon halinde hidrojen bulunduran, sudaki eriyikleri tat olarak ekşimsi olan ve mavi turnusolü kırmızı yapan maddelerdir. Asitler indikatörlerin rengini değiştirirler. Bazlar reaksiyona maruz kaldıklarında su ve tuz oluştururlar. Bu bahsettiğimiz özellik anyon muhtevasi ve ayrılmamış moleküllerden dolayı oluşmaktadır.
Hidroklorik asit: bu asit diğer adıyla güçlü asit diye bilinmektedir.
Formül: HCI H+CI- dir.
Asetik asit: bu asit bir diğer adıyla sirke asit olarak bilinmektedir. Asetik asit zayıf ve iyonize olur. Daha sonradan serbest oksijenden az miktarda çözeltiye bırakır. Asitlerden güçlü asit ve bazlar iyonlarına ayrılırlar ve ayrılmış olarak bulunurlar. Bu tür asitler tek yönlü ok olarak ifade edilirler. Serbest yönlü iyonlar dediğimiz bir tür asit sürekli olarak tekrar kombine olurlar. Bu durum da çift yönlü ok olarak ifade edilir.
- Turnusol kağıdında asit kırmızı renktedir.
- Fenolftalain de asit kırmızı renktedir.
- Metil oranj da asit tamamen renksizdir.
Bazlar nedir?
Bazlarda asitler gibi tehlikeli maddelerdir. Sulu çözeltilerinde hidroksit iyonu bulunduran maddelere denilmektedir.
Bazlar asidin tersine ele alındığında kaygan gibidir. Kaygansı yapısı ile asitten farklı olduğunu göstermektedir. Tatları oldukça acıdır. Bazlar cilde inanılmaz zararlıdırlar.
- Turnusol kağıdında bazlar mavi renktedir.
- Fenolftalain de bazlar sarı renktedir.
- Metil oranj da bazlar mor renktedir.
Asit ve bazların genel özellikleri
Asitler ve bazlar su ile çözeltilerinde iyon veren maddelerin bütünüdür. En güçlü örnek olarak asit ve bazlara bakıldığında günlük olarak kullandığımız deterjan, sabun, deodorant, temizlik maddeleri, elma, sirke, limon, üzüm gibi çok sayıda madde asidik ve bazik yapılardadır. Bizim kullanabildiğimiz ürünlerin yanı sıra birde sanayi ve kimyasal reaksiyonlarda ayrıca tarım ve tarım ürünlerinde de kullanımını görmek mümkündür.
Yüksek oranda asidik ya da bazik madde kullanımı oldukça zararlıdır. Bu zararların önüne geçmek için tamamen asidik ve bazik maddelerin neler olduğunu bilmemiz şart. Çünkü bilmeden bilinçsizce kullanım hayati tehlike oluşturabilmektedir.
Asit ve bazlar için sayısızca tanım ve yorum bulunmaktadır. Çünkü asit ve bazlar tek bir özelliğe sahip değildir. Faydaları kadar zararları ve kullanım alanları kadar kullanılmaması gereken sayısızca maddeler barındırmaktadır. Ancak şöyle belirtebiliriz ki asit ve bazlar için ilk tanımı arhenius yapmıştır.
Bu bilgeye göre asit ve bazların ayrımı şu şekilde yapılmaktadır. Asitler suda çözüldüklerinde iyon verir ve hidrojen iyonu görülür. Bazlarda ise suda çözüldüklerinde hidroksit iyonu vermektedirler. Kısacası proton veren maddelere asit, proton alabilen maddelere ise baz denilmektedir. Bu yorum üzerine şunu diyebiliriz ki asit ve bazlar birer iyon olabileceği gibi birer molekülde olabilirler.
Asit ve bazlar genel olarak çok kolay ayırt edilebilir. Çoğu insan karıştırsa bile bazı özellikler bakımından oldukça kolay bir şekilde baz ve asitleri birbirinden ayırt edebilirsiniz. Baz ve asidi ayırt etmek istiyorsanız öncelikle tatlarına bakmalısınız. Tat alma işlemiyle çok rahat bir şekilde ayırt edebilirsiniz. Bazların tatları acıdır, Asitlerin ise ekşidir. Su içerisinde madde çözelti veriyorsa H+ görülüyorsa asittir, OH- görülüyorsa ise bazdır. Ancak ayırt etmede genellikle kullanılan ve en net cevap alınan ayırt etme şekli turnusol kağıdıdır.
Çözelti içerisine batırılan turnusol kağıdı kırmızı rengini alıyorsa asittir, eğer kağıt mavi rengine dönüştüyse bazdır. Belirttiğimiz gibi asit ve bazlar birbirinden farklıdır bu farkı da yukarıda yazdığımız gibi belli başlı işlemlerle ayırt edebilirsiniz.
