Insomnia (Uykusuzluk Hastalığı)

Sağlıklı gördüğümüz bireylerde genellikle uyku sorunlarına rastlamamışızdır. Bu bireyler uykuya dalamıyorlar ise de genel geçer kişiye sorun olmayan bazı etkenler vardır. Fakat bazı bireylerde ise bol vakit varken veya uyumak istediğinde uyuyamamaktadırlar. Araştırmalara göre bunun sebebi olarak diğer uyku problemlerinin dışında insomnia olarak da görülebilir.

İnsomnia, aslında sık görülen bir uyku problemidir. Araştırmalara göre nüfusun %30 ila %50 sinde insomnia görülmektedir. Ayrıca %10 u da kronik insomnia dan şikayetçi olabilmektedir. İnsomnia, kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülmektedir. Ayrıca bu durum tüm yaş ortalamalarında görülebilmekte ve yaş ilerledikçe bu problemde ilerlemektedir.

Sürece Göre Belirlenen İnsomnia Durumları;

Eğer bireyler de insomnia durumu bir hafta veya daha az sürüyor ise buna geçici insomnia denilebilir.

İnsomnia, bir haftadan uzun veya 3 haftadan kısa sürüyor ise buna kısa süreli insomnia denilebilir.

İnsomnia, üç haftadan daha uzun bir süreye yayılıyor ise buna uzun süreli veya kronik insomnia denir.

Bu maddeler dışında insomnianın altında yatan nedenlere göre de sınıflandırma yapılabilir.

Uyuyamama Sorunu’nun (insomnia)  Sebepleri Nelerdir?

1. Uyumadan önce kafein kullanımı.
2. Sigara kullanımı.
3. Kullanılan bazı ilaçlar.
4. Alkol yoksunluğu veya alkol zehirlenmesinden kaynaklı durum.
5. Uyuşturucu alımı.
6. Kişinin aşina olamadığı ortamlar.
7. Uçak sonrası yaşanan sersemlikler.

Tıbbi Ve Psikiyatrik Durumlar

İnsomnianın gelişmesi üzerinde diğer etkenler olarak tıbbi ve psikiyatrik durumlar da yer almaktadır. Sık görülen durumlar şu şekildedir.

1. Obezite
2. Konjestif kalp yetmezliği
3. Uyku apnesi
4. Üriner sistemdeki sorunlar
5. Fibromiyalaji
6. Parkinson veya bunama hastalığı
7. Depresyon
8. Psikoz
9. Mani
10. Anksiyete

Psikolojik durumlara örnek olarak;

1. Adet döngüsü
2. Gebelik
3. Menopoz
4. Ateş veya ağrı

Diğer uyku bozuklukları da insomnia ya neden olabilir.

1. Uyku sırasında nefes bozuklukları (Uyku apnesi)
2. Huzursuz bacak sendromu ( Uyku sırasında bacakta hissedilen ve hareket ettirilmesiyle hafifleyen sorunlar)
3. Uyurgezerlik
4. Periyodik uzuv hareketi bozukluğu

Uykusuzluk (Insomnia) ‘un diğer sebepleri nelerdir?

Sınıflandırdığımız bu kategorilerin bir kısmı uyku probleminin oluşmasındaki altta yatan problemlerdir. Fakat sadece altta yatan nedenlere bağlı olmayan durumlarda vardır.

Psikofizyolojik Uyuyamama sorunu (insomnia) Nedir?

Psikofizyolojik veya primer insomnia olarak adlandırılır. Bu durum öğrenilen davranışların, uykuya engel olmasıyla ortaya çıkmaktadır. Bu rahatsızlık da, kişiler kafalarındaki düşünce kalabalıkları içerisinde oldukları için uykuya dalma problemleri yaşamaktadırlar. Daha kötüsü bu durum daha ileriye giderek kronik insomnia ya neden olabilir. Yatağa girmek artık kişide zihinsel uyarılmalara veartış gösteren bir kaygıya neden olabilir.

İdiyopatik Uyuyamama sorunu (insomnia) Nedir?

Bu insomnia türü ailesel bir rahatsızlık olarak görülebilir. Bu uykusuzluğuk, belirli bir nedeni olmayan, çocukluktan erişkinliğe kadar da devam edebilen bir rahatsızlıktır. Çok nadir görünme oranına sahiptir. Yine bu rahatsızlıkta kişiler uykuya dalmakta ve uykuya devam etmekte sorun yaşarlar. Gündüzleri genellikle bitkinlik hakimdir. Bu rahatsızlığın teşhisinden önce kişide ki diğer rahatsızlıklar değerlendirilip emin bir sonuca varılmalıdır.

Paradoksal Uyuyamama sorunu (insomnia) Nedir?

Uyku algılama bozukluğu veya kişisel insomnia olarak adlandırılır. Kişiler bu durumda insomnia dan şikayet edebilirler fakat bir gecelik uyku çalışmasında uyku düzenlerini tekrar kazanacaklardır.

Uykusuzluk sorununun belirtileri nelerdir?

Uykusuzluk sorununun en belirgin özelliği olarak gündüz yaşamın olumsuz etkilenmesi olarak gösterilebilir.

Diğer semptomlar ise;

1. Gün içerisinde bitkinlik hali
2. Gündüzleri uykulu hallerin oluşması
3. Duygu durumlarında değişimler
4. Konsantrasyon ve dikkatte sorunların olması
5. Sosyal işlevlerin zayıflaması
6. Enerji eksikliği
7. Yapılan hataların veya yanlışların farkına varamama.

Uyuyamama sorunu nasıl tedavi edilir?

Bu uyuyamama sorununun en çok kullanılan tedavi yöntemi altta yatan problemlerin çözümü olabilmektedir.  Eğer altta yatan sorun bir durum şeklinde ise bu durum ortadan kaldırıldığında insomnia da ortadan kalkmaktadır.

İnsomnia da ilaç tedaviside etkili bir yöntemdir. Önerilen yöntem ise davranışsal çalışma ile ilaç tedavisinin bir arada götürülmesidir. Bu durumda ilerleme daha etkili olmaktadır. Bu tedavi süresinde en önemli etken altta yatan soruna ulaşmaktır. Aksi halde ne kadar ilaç tedavisiyle devam edilse de uyuyamama sorunu devam edecektir.

İnsomnia tedavisinde hangi ilaçlar kullanılmaktadır?

Estazolam (ProSom)

Triazolam (Halcion)

Kuazepam (Doral)

Flurazepam (Dalmane)

Lorazepam (Ativan)

Temazepan (Restoril)